शेअर मार्केट म्हणजे काय ?
शेअर मार्केट, ज्याला स्टॉक मार्केट किंवा इक्विटी मार्केट म्हणूनही ओळखले जाते, हे असे व्यासपीठ आहे जिथे सार्वजनिकपणे व्यापार करणाऱ्या कंपन्या गुंतवणूकदारांना त्यांच्या मालकीचे शेअर्स जारी करतात आणि विकतात. हे असे बाजार आहे जिथे गुंतवणूकदार स्टॉक एक्स्चेंजमध्ये सार्वजनिकरित्या सूचीबद्ध असलेल्या कंपन्यांमधील स्टॉकचे शेअर्स खरेदी आणि विक्री करू शकतात. भांडवल वाढवण्यासाठी कंपन्या स्टॉकचे शेअर्स जारी करतात आणि गुंतवणूकदार त्यांच्या गुंतवणुकीवर भांडवल वाढ किंवा लाभांशाद्वारे परतावा मिळवण्याच्या आशेने ते शेअर्स खरेदी करतात.
शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक कशी करावी?
ज्यांना योग्य ज्ञान आहे त्यांच्यासाठी शेअर्स व्यवहाराचा लाभ घेण्यासाठी आणि फायदेशीर परतावा मिळवण्यासाठी शेअर मार्केट हे पैसे कमावण्याचे व्यासपीठ आहे. शेअर बाजार कसा काम करतो आणि त्यात गुंतवणूक कशी करायची हे जाणून घ्यायचे असल्यास, येथे काही टिप्स आहेत:
1. प्रथम ब्रोकर निवडा
ब्रोकर म्हणजे ब्रोकर म्हणजे अशी व्यक्ती जी तुम्हाला शेअर्स खरेदी आणि विक्री करण्यात मदत करू शकते. जुन्या काळी शेअर्स खरेदी करण्यासाठी ब्रोकर (माणूस) ची गरज भासत होती, पण आजकाल बाजारात एंजेल वन, झेरोधा आणि अपस्टॉक्स सारखी विश्वसनीय ब्रोकिंग एप्स आहेत, ज्याच्या मदतीने तुम्ही शेअर्सची ऑनलाइन खरेदी आणि विक्री करू शकता.
दलाल दोन प्रकारचे असतात –
- सवलत दलाल
- पूर्णवेळ सेवा दलाल.
जर तुम्हाला भरपूर ट्रेडिंग किंवा गुंतवणूक करायची असेल आणि तुम्हाला २४ तास चांगला ग्राहक सपोर्ट हवा असेल, तर तुम्ही पूर्ण सर्व्हिस ब्रोकरसह डिमॅट खाते उघडू शकता जसे- शेरेखन आणि मोतीलाल ओसवाल हे दोन्ही सर्वोत्तम पूर्ण सेवा दलाल आहेत.
जर आपण डिस्काउंट ब्रोकरबद्दल बोललो, तर तुम्हाला यामध्ये देखील ग्राहक समर्थन मिळते परंतु ते पूर्ण सेवा ब्रोकरच्या तुलनेत तितके चांगले नाही. पण जर तुम्ही नवीन गुंतवणूकदार असाल किंवा शेअर बाजारात पहिल्यांदाच गुंतवणूक करू इच्छित असाल तर तुमच्यासाठी फक्त डिस्काउंट ब्रोकरच फायदेशीर ठरेल.
स्टॉक मार्केटमध्ये पैसे गुंतवण्यासाठी, आजकाल बहुतेक लोक त्यांचे डिमॅट खाते फक्त डिस्काउंट ब्रोकरकडे उघडतात. कोणत्याही ब्रोकरकडे डिमॅट खाते उघडण्यापूर्वी, त्याचे ब्रोकरेज आणि शुल्क तपासा.
तुमचे काम सोपे करण्यासाठी, मी तुम्हाला सांगतो की तुम्ही शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक सुरू करत असाल तर तुम्ही तुमचे डीमॅट खाते अपस्टॉक्समध्ये मोफत उघडू शकता. हे भारतातील सर्वात विश्वासार्ह ब्रोकिंग अॅप आहे ज्याला रतन टाटा यांनी निधी दिला आहे.
2. डीमॅट खाते उघडा
ब्रोकर निवडल्यानंतर, दुसरी पायरी म्हणजे डिमॅट खाते उघडणे. डिमॅट खाते उघडण्यासाठी तुमच्याकडे खालील गोष्टी असणे आवश्यक आहे-
- आधार कार्ड,
- पॅन कार्ड,
- बँक पासबुक,
- मोबाईल नंबर,
- ई – मेल आयडी.
जेव्हा तुमच्याकडे वरील सर्व गोष्टी असतील, तेव्हा प्रथम डिमॅट खाते उघडण्यासाठी या लिंकवर क्लिक करा.
3. शेअर मार्केटमध्ये पैसे गुंतवण्यासाठी बँक खाते लिंक करा
डिमॅट खाते उघडल्यानंतर, तुम्हाला तुमच्या लॉगिन तपशीलांच्या मदतीने ब्रोकर अॅपवर लॉग इन करावे लागेल.
जेव्हा तुम्ही ब्रोकर अॅपवर लॉग इन करता, तेव्हा तुम्हाला तुमचे प्राथमिक बँक खाते निवडावे लागेल ज्याद्वारे तुम्ही स्टॉक मार्केटमध्ये पैसे गुंतवू शकाल.
लक्षात ठेवा-
तुम्ही डिमॅट खात्याशी जोडलेले बँक खाते सक्रिय असावे. बँक खाते हे कोणतेही बचत खाते किंवा चालू खाते असू शकते.
तुम्ही जे बँक खाते डिमॅट खात्याशी लिंक केले आहे, त्या बँक खात्याशी तुम्ही डिमॅट खाते उघडले आहे तोच मोबाइल क्रमांक जोडलेला असावा.
4. तुमच्या ट्रेडिंग खात्यात पैसे जोडा
वरील सर्व पायऱ्या पूर्ण केल्यानंतर, तुम्हाला तुमच्या ब्रोकर एपवर जाऊन ‘ऐड फंड’ वर क्लिक करावे लागेल आणि तुम्हाला जोडायची असलेली रक्कम टाकावी लागेल.
बँक खात्याव्यतिरिक्त, तुम्ही नेट बँकिंग आणि UPI च्या मदतीने देखील पैसे जोडू शकता.
5. तुमच्या आवडत्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करा
एकदा पैसे जोडले की आता तुम्ही शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यास तयार आहात. सर्च बॉक्समध्ये तुम्हाला गुंतवणूक करायची असलेल्या कोणत्याही शेअरचे नाव टाइप करा आणि तुमचा पहिला शेअर खरेदी करण्यासाठी खरेदी बटणावर क्लिक करा.
मला आशा आहे की आता तुम्हाला शेअर मार्केटमध्ये पैसे कसे गुंतवायचे हे समजले असेल.
शेअर मार्केटमध्ये पैसे गुंतवण्यापूर्वी महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घ्या
शेअर बाजारात पैसे गुंतवताना गुंतवणूकदार अनेक चुका करतात, त्यामुळे त्यांना तोटा सहन करावा लागतो. उध्वस्त कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक केल्याने तुमचे कष्टाचे पैसे बुडू शकतात, त्यामुळे शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यापूर्वी खालील महत्त्वाच्या गोष्टींचा विचार करा-
1. सर्व पैसे एकाच वेळी गुंतवू नका
बहुतेक नवीन गुंतवणूकदार त्यांचे संपूर्ण पैसे शेअर बाजारात ठेवतात जेणेकरून त्यांना जास्तीत जास्त परतावा मिळू शकेल. ही त्याची सर्वात मोठी चूक आहे. मार्केट वर असो वा खाली, तुम्ही कधीही एकरकमी पैसे गुंतवू नयेत, त्याऐवजी SIP (सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन) स्वरूपात थोडी-थोडी गुंतवणूक करा.
2. जोखीम विविधता आणा
सर्व पैसे एकाच स्टॉकमध्ये गुंतवण्याऐवजी 10 वेगवेगळ्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करणे चांगले. अशाप्रकारे, 5 कंपन्या दिवाळखोर झाल्या तरी, उर्वरित 5 कंपन्या तुम्हाला त्यांच्यापेक्षा कितीतरी पट जास्त परतावा देतील.
तुम्ही तुमच्या पोर्टफोलिओचा सर्वात मोठा भाग लार्ज कॅप कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये ठेवावा, त्यानंतर मिडकॅप्समध्ये ठेवावा आणि स्मॉल कॅप कंपन्यांमध्ये कमीत कमी रक्कम गुंतवावी. अशा प्रकारे तुम्ही तुमची शेअर बाजारातील जोखीम कमी करू शकता.
3. स्वस्त शेअर्सच्या मागे लागू नका
ज्या लोकांकडे पैसे कमी असतात ते बहुतेक वेळा स्वस्त शेअर्समध्ये गुंतवणूक करतात आणि अशा पेनी स्टॉकमध्ये गुंतवणूक करणे ही त्यांची सर्वात मोठी चूक आहे कारण अशा कंपन्यांचा व्यवसाय एकतर पूर्णपणे कोलमडला आहे किंवा कंपनी चांगली विक्री आणि नफा दाखवू शकत नाही ज्यामुळे शेअर्सची किंमत सतत वाढत जाते. खाली आणि एका वेळी तुम्ही ते विकून तुमचे नुकसान कराल. म्हणूनच नेहमी मूलभूतदृष्ट्या मजबूत कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करा.
4. शेअर मार्केट शिकून गुंतवणूक करा
हा सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा आहे. शेअर बाजार न शिकता आणि समजून न घेता पैसे गुंतवण्याची चूक बहुतेक लोक करतात. हेच कारण आहे की भारतातील बहुतेक लोक शेअर मार्केटमध्ये त्यांचे पैसे गमावतात तर जर हुशारीने गुंतवणूक केली तर तुम्ही शेअर बाजारातून भरपूर पैसे कमवू शकता.
शेअर बाजार शिकण्यासाठी आधी मूलभूत गोष्टी समजून घेतल्या पाहिजेत. जेव्हा तुम्ही स्टॉकचे मूलभूत आणि तांत्रिक संशोधन करायला शिकता तेव्हाच शेअर बाजारात पैसे गुंतवा.
तुमच्या गुंतवणुकीच्या गरजा ओळखा:
शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यापूर्वी गुंतवणूकदारांनी त्यांच्या गरजा आणि मर्यादा ठरवल्या पाहिजेत. आवश्यकता निश्चित करताना, वापरकर्त्यांनी वर्तमान आणि भविष्यातील गरजा विचारात घेतल्या पाहिजेत. त्यांच्या सीमा निश्चित करताना समान नियम लागू होतात. गुंतवणूक करण्यायोग्य अधिशेष मिळविण्यासाठी गुंतवणूकदारांनी त्यांच्या उत्पन्नाची यादी करणे आणि कर्ज दायित्वांसह (असल्यास) त्यांचे सर्व खर्च वजा करणे आवश्यक आहे. शेअर बाजारातील गुंतवणुकीचे धोरण ठरविणारा एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे गुंतवणूकदारांचा धोका टाळणे. ज्या व्यक्तींना जास्त धोका पत्करायचा नाही ते मुदत ठेवी आणि डिबेंचर्समध्ये गुंतवणूक करण्यास प्राधान्य देतात. अनेक गुंतवणूकदार गुंतवणूक करताना त्यांच्या कर दायित्वांचा विचार करण्यात अयशस्वी ठरतात.
गुंतवणूक धोरण सेट करा:
वैयक्तिक गुंतवणूक क्षमता समजून घेतल्यानंतर, गुंतवणूकदारांनी योग्य गुंतवणूक धोरण तयार करण्यासाठी शेअर बाजाराच्या परिस्थितीचे विश्लेषण केले पाहिजे. व्यक्तींनी त्यांच्या गरजा पूर्ण करणारे स्टॉक्स ओळखले पाहिजेत. उदाहरणार्थ, एखाद्या गुंतवणूकदाराला उत्पन्नाचा अतिरिक्त स्रोत हवा असल्यास, लाभांश देणाऱ्या समभागांमध्ये गुंतवणूक करण्याचा सल्ला दिला जातो. त्यांचे भांडवल वाढवू पाहणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी, ग्रोथ स्टॉक निवडणे ही योग्य रणनीती आहे.
लक्षात ठेवा, शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणुकीत जोखीम असते आणि तुमचा मेहनतीने कमावलेला पैसा गुंतवण्याआधी तुमची योग्य काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. काळजीपूर्वक संशोधन आणि शिस्तबद्ध दृष्टिकोनासह, शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करणे हा कालांतराने तुमची संपत्ती वाढवण्याचा उत्तम मार्ग असू शकतो.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs):
Q.1: शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
उत्तर: डिमॅट खाते उघडण्यासाठी आवश्यक असलेली कागदपत्रे म्हणजे तुमचे पॅन आणि आधार कार्ड आणि तुमच्या बँक तपशील.
Q.2: शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी तुम्हाला नवीन खाते उघडण्याची गरज आहे का?
उत्तरः शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी डिमॅट खाते उघडणे अनिवार्य आहे. जर तुमच्याकडे आधीच डिमॅट खाते असेल तर तुम्हाला शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी नवीन खात्याची गरज नाही.
Q.3: मी अल्पकालीन गुंतवणूक करावी की दीर्घकालीन गुंतवणूक?
उत्तरः तुमची जोखीम घेण्याची क्षमता जास्त असेल आणि तुम्हाला झटपट नफा मिळवायचा असेल तर तुम्ही अल्पकालीन गुंतवणूक करू शकता. जर तुमची जोखीम कमी असेल आणि तुम्हाला लवकर परतावा नको असेल तर तुम्ही दीर्घकालीन गुंतवणूक करू शकता.
लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी
शेअर्समध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी किमान किती रक्कम आहे?
किमान मर्यादा नाही. तुमची गुंतवणूक करण्याची क्षमता तुमच्या जोखीम घेण्याच्या क्षमतेच्या प्रमाणात असते. ते काही हजार किंवा लाख किंवा कोटी असू शकते.
तुम्ही पहिल्यांदा शेअर्समध्ये किती गुंतवणूक करावी?
किमान रक्कम नाही. तुम्ही पहिल्यांदा गुंतवणूक करत असाल तर काही हजारांपासून सुरुवात करू शकता.
शेअर्स खरेदी करण्यासाठी चांगले आहेत का?
तुम्हाला ते स्टॉक शोधण्याची गरज आहे जे चांगली कामगिरी करत आहेत. स्टॉक कामगिरीवर अवलंबून आहे
– फील्ड कामगिरी
एकूणच आर्थिक आरोग्य
बाजारातील बातम्या इ.
अपट्रेंड दर्शवणारे स्टॉक तुमचे लक्ष्य असले पाहिजेत.
शेअर्स कधी खरेदी करावेत?
शेअर्सचे भाव वाढत असताना तुम्ही खरेदी करा. बाजारातील हालचाली समजून घेण्यासाठी तांत्रिक व्यापारी विविध आकृत्या आणि निर्देशक वापरतात; जेव्हा ट्रेंड बदलत असतात. त्या विश्‍लेषणाच्या आधारे ते बाजारपेठेत त्यांचे स्थान घेतात.
तुम्हाला स्टॉकमधून फायदा कसा होतो?
बाजारातून भांडवल उभारण्यासाठी कंपन्यांकडून स्टॉकची विक्री केली जाते. हे साठे बाजारात व्यापार करतात आणि त्यांच्या किमती बाजाराच्या ट्रेंडनुसार वर किंवा खाली जातात. जेव्हा एखाद्या कंपनीच्या शेअर्सच्या किमती वाढत असतात तेव्हा तुम्ही हे शेअर्स जास्त किंमतीला विकून नफा मिळवू शकता.
दुसरे, जेव्हा कंपन्या लाभांश जाहीर करतात तेव्हा तुम्ही स्टॉकमधून देखील कमाई करू शकता. लाभांश म्हणजे कंपनीच्या नफ्याची टक्केवारी जी कंपनी तिच्या भागधारकांमध्ये वितरीत करते.
तुम्ही शेअर्समधून पैसे कसे काढू शकता?
एकदा तुम्ही काही शेअर्स विकले की, ब्रोकर तुमच्या वतीने त्यांचे सेटलमेंट करतो. तुमच्या डिमॅट खात्यात मूल्य दिसून येण्यासाठी एक किंवा दोन दिवस लागू शकतात. विक्री तुमच्या खात्यात आल्यावर तुम्ही ते काढू शकता.
कृपया लक्षात घ्या, काही दलाल व्यवहार करण्यासाठी काही शुल्क आकारू शकतात.
शेअर बाजारात कोणत्या साधनांचा व्यापार केला जातो?
शेअर बाजारात दररोज व्यवहार होणारी आर्थिक साधने आहेत,
– स्टॉक्स / शेअर्स
– डेरिव्हेटिव्ह्ज
– डिबेंचर
– म्युच्युअल फंड
मला शेअर माहिती कुठे मिळेल?
अशा अनेक शीर्ष-रेट केलेल्या वेबसाइट्स आहेत ज्या मदत करू शकतात. तुमच्या ब्रोकर व्यतिरिक्त, या वेबसाइट्स दैनंदिन बाजारातील बातम्यांसह अद्ययावत ठेवण्याचा उत्तम स्रोत आहेत.
माझे शेअर्स कमी विकले गेल्यास काय होईल?
शॉर्ट सेलिंग ही एक व्यापकपणे वापरली जाणारी संकल्पना होती जिथे एखाद्या व्यापाऱ्याने दुसऱ्या गुंतवणूकदाराकडून घेतलेले शेअर्स विकले आणि मूळ मालकाकडे परत जाण्यासाठी बाजार बंद होण्यापूर्वी ते पुन्हा खरेदी केले. खरेदी आणि विक्री प्रक्रियेदरम्यान, व्यापारी किमतीतील फरकातून नफा कमावतो. तथापि, 2001 मध्ये सेबीने शॉर्ट सेलिंगवर बंदी घातली आहे. आता फक्त संस्थात्मक गुंतवणूकदार आणि म्युच्युअल फंडांना शॉर्ट सेलची परवानगी आहे.
निष्कर्ष
मला आशा आहे की तुम्हाला ‘शेअर मार्केटमध्ये पैसे कसे कमवायचे’ हा लेख नक्कीच आवडला असेल. हे वाचल्यानंतर तुम्हाला शेअर मार्केटमध्ये पैसे गुंतवण्याची पद्धत समजली असेल.
‘शेअर मार्केटमध्ये पैसे कसे गुंतवायचे’ या पोस्टशी संबंधित तुम्हाला काही शंका असल्यास, तुम्ही खाली टिप्पणी विभागात विचारू शकता.
शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक कशी करावी हा लेख तुम्हाला आवडला असेल, तर कृपया सोशल मीडियावरही शेअर करा.
